9-чу жыйын: Ак Илбирстин жана анын экосистемасынын глобалдык программасынын башкаруучу комитетинин жыйыны

06-июнь 2025, 18:22

Ысык-Көл өрөөнү

Экинчи күн: Тематикалык сессиялар жана эл аралык жолугушуулар

2025-жылдын 6-июнунда Кыргыз Республикасында ак илбирстин жана анын экосистемасынын глобалдык программасынын (GSLEP) башкаруучу комитетинин 9-чу жыйынынын экинчи күнү өттү. Жыйын тематикалык сессиялар форматында өтүп, уникалдуу тоо жырткычын жана анын жашоо чөйрөсүн сактоо боюнча актуалдуу маселелер боюнча биргелешкен чечимдерди иштеп чыгууга багытталды.

Тематикалык сессия 1: Коркунучтар жана жеңилдетүү чаралары

Эксперттер жана катышуучу өлкөлөрдүн өкүлдөрү Кар барысынын жашоо чөйрөсүнө коркунуч туудурган негизги факторлорду талкуулашты:

• Линий инфраструктурасы жана анын жашоо чөйрөсүнө таасири — Дүйнөлүк жапайы жаратылыш фонду (WWF) тарабынан баяндалды;

• Климаттык коркунучтар жана экосистемалардын туруктуулугу — БААнын айлана-чөйрө боюнча программасы (ЮНЕП) жана БААнын өнүктүрүү боюнча программасы (ПРООН) тарабынан сунушталды, Кыргыз Республикасынын делегациясынын катышуусунда.

Тематикалык сессия 2: Билим алмашуу

Өзгөчө илимий маалыматтар жана тажрыйбалар менен алмашууга көңүл бурулду:

• Кар барысынын санын баалоо — PAWS демилгеси алкагында;

• Башка ири жапайы жаныбарларды сактоо программалары менен тажрыйба алмашуу — Ири жапайы жаныбарлардын эл аралык альянсы (IBCA) тарабынан баяндалды.

Сессияны башкарган:

• Төрага — Пакистан

• Төраганын орун басары — Монголия

• Модератор — Хем Сагар Барал

• Докладчылар — Салават Бактыбек кызы жана Фатима Маннапбекова

Эки тараптуу жолугушуулар

Кыргыз Республикасынын Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министри М. Машиев бир катар эки тараптуу жолугушууларды өткөрдү, анын ичинде:

• А. Узденов, «Ирбис» Ассоциациясынын попечительлер кеңешинин төрагасы, Россия Федерациясы;

• М. Молдован, ПРООНдун биоалуулук боюнча аймактык техникалык кеңешчиси;

• А. Магамедова, Россия Федерациясынын Табигый ресурстар министрлигинин Эл аралык кызматташтык департаментинин орун басары.

Сүйлөшүүлөрдө GSLEP демилгеси алкагында өнөктөштүктү тереңдетүү, мүмкүнчүлүктөрдү күчөтүү, тажрыйба алмашуу жана программаларды колдоо маселелери талкууланды. Кыргыз тарабы Кар барысын жана анын экосистемасын сактоо боюнча биргелешкен аракеттерге активдүү катышууга даяр экендигин билдирди.

Жыйындынын географиясы жана негизги темалары

Иш-чарага Кар барысынын жашоо чөйрөсүндөгы 12 өлкөнүн делегациялары катышты: Афганистан, Бутан, Кытай, Индия, Казакстан, Кыргызстан, Монголия, Непал, Пакистан, Россия, Тажикстан жана Өзбекстан.

Жыйындын күн тартибинде:

• 30×30 глобалдык максатынын алкагында 20 негизги ландшафтты OECM (территорияларды сактоонун башка эффективдүү чаралары) катары таануу;

• Чек аралар аралык кызматташтыкты өнүктүрүү;

• Жапайы жаратылыштын мыйзамсыз соодасы менен күрөшүү;

• Устундуу экотуризмди илгерилетүү;

• Кар барысын сактоо боюнча улуттук стратегияларды жаңылоо (NSLEP).

Жыйын кийинки күндөрдө ишин улантып, Азия тоолорунун жапайы жаратылышынын символу болгон Кар барысын сактоо боюнча эл аралык өнөктөштүктү чыңдоону улантат.