Министр М.Машиев "Тоо экосистемаларын жана биологиялык ар түрдүүлүктү сактоо: тажрыйба алмашуу" темасындагы 9-параллель сессияга катышты

Күндүн экинчи жарымында министр М.Машиев тоо экосистемаларын жана биоартүрдүүлүктү сактоо маселелерине арналган параллель 9-сессияда сөз сүйлөдү. Ал өз сөзүндө эл аралык аянттарда Тоо күн тартибин алга жылдырууда Кыргызстандын лидердик ролун баса белгиледи.

Кыргызстандын  94% аймагы тоолор менен капталган тоолуу аймактардын мааниси жөнүндө маалымдуулукту жогорулатууда жана алардын уникалдуулугун таанууда Активдүү лидерликти көрсөтүүдө", - деп белгиледи министр.

Мисал катары Кыргыз Республикасынын демилгеси менен 2022-жылы БУУнун Башкы Ассамблеясынын 77-сессиясы "Туруктуу тоо өнүгүүсү" резолюциясын кабыл алганын, ага ылайык 2023-2027-жылдар тоолуу аймактарды өнүктүрүү боюнча аракеттердин беш жылдыгы катары жарыяланганын эске салды.

Министр тоолуу экосистемалардын символу болгон ак илбирстин ролуна өзгөчө көңүл бурду. "Кыргызстан — сейрек кездешүүчү, көрктүү жырткыч жана бийик тоолуу экосистеманын Элчиси-Ак илбирс жашаган планетанын саналуу жерлеринин бири. Бүгүнкү күндө анын жашоо чөйрөсү коркунуч алдында турат — ашыкча жаюу, токойлордун кыйылышы жана климаттын өзгөрүшүнөн улам экосистема бузулуп, жапайы олжолор жок болуп жатат", - деди М.Машиев. 

Ошондой эле тоолор — Ак илбирстин мекени гана эмес, экономикалык мүмкүнчүлүктөрдүн, жашыл инвестициялардын жана негизги экосистемалык кызматтардын, анын ичинде дүйнө калкынын үчтөн бир бөлүгүн суу менен камсыздоонун булагы экенин белгиледи.

Биологиялык ар түрдүүлүктүн сакталышына аялуу топтордун, анын ичинде жайыт жана айыл чарба жамааттарынын жашоо-тиричилиги көз каранды. "Бүгүнкү күндө Ак илбирс биздин камкордукка муктаж. Биз анын жок болуп кетүү коркунучу глобалдык көңүл буруунун предмети болуп, аны сактоо — эл аралык коомчулуктун жалпы жоопкерчилиги болушу керек деп ишенебиз", — деди министр. 

Жыйынтыгында М.Машиев Кыргызстан бул багытта конкреттүү кадамдарды жасоону улантып жатканын билдирди. Ошентип, 2025-жылдын 5-6-июнунда Кыргызстан ак илбирсти жана анын экосистемасын сактоо боюнча IX Глобалдык программанын башкаруу комитетинин (GSLEP). мүчөсү катары кабыл алат.

Жыйынтыгында М.Машиев Кыргызстан бул багытта конкреттүү кадамдарды жасоону улантып жатканын билдирди. Ошентип, 2025-жылдын 5-6-июнунда Кыргызстанда Ак илбирсти жана экосистеманы коргоонун жетектөөчү комитетинин глобалдык программасынын (GSLEP) IX отуруму өтөт. Министр бардык кызыкдар тараптарды жана эл аралык өнөктөштөрдү бул маанилүү иш-чарага катышууга чакырды.

Сессиянын алкагында ошондой эле сөз сүйлөштү: 

* Жастис Нтхоменг Маджара, Лесото Королдугунун Премьер-министринин орун басары; 

* Нуркен Шарбиев, Казакстан Республикасынын Экология жана жаратылыш ресурстары боюнча вице-министри; 

* Ютака Мацузава Мырза, Япониянын айлана-чөйрөнү коргоо боюнча вице-министри (онлайн катышуу); 

* д-р Костуб Шарма, Snow Leopard Trust уюмунун илимий директору, GSLEP эл аралык координатору;

* Катя Каупиш, Азия-Чыгыш Европа региону боюнча NABU уюмунун башчысы (Германия);

* Маартен Хофман, ЮНЕП программасынын жетекчисинин орун басары, Вена;

 *Таня Розен, жаратылышты коргоо Conservation X Labs лабораториясынын Азиялык программалардын директору (Түркмөнстан); 

 *Мэтт Рулерсон, Илбирс Фондунун долбоордук координатору.