Жаратылышты коргоо технологиялары: Өрттөрдү мониторинг жүргүзүү үчүн спутниктик технологияларды киргизүү
28-март 2025, 17:12
Чүй өрөөнү

Жаратылышты коргоо технологиялары: Өрттөрдү мониторинг жүргүзүү үчүн спутниктик технологияларды киргизүү
Кыргызстанда «Өзгөчө корголуучу жаратылыш аймактарындагы термоточкалар» сыяктуу спутниктик технологиялар колдонулуп, жолдор менен дарыялардын боюндагы чөптөрдүн өрттөлүшүнө ыктымалдыкты тез арада аныктоого жардам бере алат эле. Регионалдык инспекторлорго өрт чыккан жердин так координаттары менен билдирүүлөр дароо келип, өрттү таратууну алдын алууга жана экосистемаларга келтирилүүчү зыянды минималдаштырууга мүмкүндүк бермек. Заманбап мониторинг ыкмалары экологиялык коопсуздукту жогорулатууга жана мыйзамсыз өрт коюуларды азайтууга чоң жардам бере алат.
Бул иштеп чыгууну россиялык «Природа и люди» фондусу сунуштаган, ал корук аймактарында токой чарбалары өрттөрүнө каршы күрөшүү үчүн колдонууга арналган тиркемени 2025-жылы Россиянын корук аймактарында колдонууга киргизет.
«Өзгөчө корголуучу жаратылыш аймактарындагы термоточкалар» — «Природа и люди» фонду тарабынан GreatSoftBox компаниясы менен биргеликте иштелип чыккан веб-тиркеме. Ал өзгөчө корголгон табигый аймактарда жана 10 чакырымдык буфердик аймакта өрт чыгуу ыктымалдыгын оперативдүү аныктоо үчүн арналган.
Тиркеме баштапкы тестирлөөнү өтүп, оң бааларга ээ болду. Ал веб-браузер аркылуу компьютерден же смартфондон колдонууга жеткиликтүү, спутниктик маалыматтарды ар бир саат сайын талдап, термиялык аномалияларды аныктагандан кийин, өрт өскөн жердин координаттарын Telegram аркылуу коруктун кызматкерлерине автоматтык түрдө жиберет.
Тиркеменин негизги мүмкүнчүлүктөрү:
• Өзгөчө корголуучу жаратылыш аймактарын реалдуу убакыт режиминде мониторинг кылуу.
• Өрттөр тууралуу маалыматтарды автоматтык түрдө берүү.
• Өрт өчүрүүнү пландаштыруу: схемаларды түзүү, метеодеректерди талдоо, оттун жайгашкан жерин аныктоо.
• Отчеттук документтерди түзүү.
Наталья Трофимова, «Природа и люди» фондунун директору, белгилегендей:
“Дүйнөдө эң чоң жерди ээлеген Россия үчүн ландшафттык өрттөргө каршы күрөшүүго чакырык болуп саналат. Коруктук аймактар биоартүрдүүлүк жана экосистемаларды сактоодо негизги роль ойнойт. Биз иштеп чыккан тиркеме өзгөчө кырдаалдарга реакция кылуу убакытын кыйла кыскартууга мүмкүнчүлүк берет.”
Дарья Мацук, Росзаповедцентрдин жетекчиси, тиркеме «Өзгөчө корголуучу жаратылыш аймактарындагы термоточкалар» өрт өчүрүү чараларынын натыйжалуулугун баалоого жана мамлекеттик маалыматтык системаларга өзгөртүүлөрдү киргизүүгө жардам берээрин баса белгиледи.