Күндүн экинчи жарымында Кыргыз Республикасынын атынан Улуттук илимдер академиясынын Геология институтунун металлогения жана руда жаралуу лабораториясынын башчысы чыгып, Кыргызстандагы алтын кендеринин типтештирилиши тууралуу кеңири баяндама жасады.

Кыргыз тараптын Межправительстволук кеңештин жыйынындагы акыркы докладын Кыргыз Республикасынын Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министрлигине караштуу «Борбордук лаборатория» мамлекеттик ишканасынын башкы инженери А. Полевая сунуштады. Ал өз сөзүндө Борбордук лабораториянын тарыхы жана ишмердүүлүгү тууралуу маалымат берди. Лаборатория 1940-жылдын июль айында түзүлүп, бүгүнкү күндө Кыргызстандагы бардык белгилүү кендердин ишенимдүү запастарын эсептөөгө негиз болгон негизги аналитикалык иштерди аткарып келген.

Ишкананын негизги милдеттери төмөнкүлөр болуп саналат:

•    пайдалуу казындылардын (тоо тектери, катуу отун, топурак, суу, курулуш материалдары) курамын изилдөө жана технологиялык изилдөөлөрдү жүргүзүү;

•    геологиялык маселелерди чечүү үчүн минералдык чийки затты комплекстүү изилдөө;

•    көзөмөл объектилерин (руда, концентрат) баалуу жана кошумча алынуучу металлдар боюнча инспекциялоо;

•    межлабораториялык салыштырма сыноолорду өткөрүү жана алардын сапатын контролдоо;

•    геологиялык чалгындоо компанияларынын аналитикалык иштерине көз карандысыз лабораториялык көзөмөл жүргүзүү;

•    стандартташтыруу жана метрологиялык камсыздоо иштерине катышуу, мамлекеттик жана тармактык үлгүлөрдү аттестациялоо.

Лабораториянын түзүмү төмөнкү топторду камтыйт: үлгүлөрдү даярдоо, химиялык-спектралдык анализ, пробирдик анализ, курулуш материалдарын изилдөө, көмүрдү техникалык анализдөө, технологиялык изилдөөлөр, инспекция жана үлгү алуу.

Сапат боюнча саясат лабораториянын кардарларынын муктаждыктарын толук канааттандырууга, өлчөөлөрдүн тактыгын камсыз кылууга жана эл аралык талаптарга жооп берген менеджмент системасын колдоого багытталган.

Борбордук лаборатория Кыргыз аккредитация борбору тарабынан аккредитацияланган жана анын жыйынтыктары ILAC эл аралык уюмунун алкагында таанылат. Лабораториянын сапат менеджментинин системасы үч эл аралык стандартка шайкеш келет:

•    ISO/IEC 17025:2017 – сыноо лабораториясынын аккредитациясы;

•    ISO/IEC 17020:2012 – инспекция органынын аккредитациясы;

•    ISO/IEC 17043:2023 – квалификацияны текшерүү боюнча провайдердин аккредитациясы.

Лабораториянын нормативдик-методикалык базасы ГОСТторду, тармактык стандарттарды жана илимий кеңештердин көрсөтмөлөрүн камтыйт. Бардык өлчөө каражаттары мамлекеттик текшерүүдөн өтүп турат, ал эми жабдуулар Стандартташтыруу жана метрология борборунда аттестацияланат. 2025-жылы лаборатория көп тармактуу анализ жүргүзүүгө мүмкүнчүлүк берген заманбап S6 JAGUAR рентгенофлуоресценттик спектрометрин сатып алган.

Стандарттык үлгүлөр лабораториянын ишинде өзгөчө мааниге ээ болуп, натыйжалардын ишенимдүүлүгүн жана салыштырмалуу тактыгын камсыз кылат. Лаборатория уникалдуу мамлекеттик үлгүлөр коллекциясына ээ.

Межлабораториялык салыштырма сыноолор сапатты камсыз кылуу системасында чоң орунду ээлейт. Борбордук лаборатория квалификацияны текшерүү боюнча провайдер макамына ээ болуп, Кыргызстандагы жана жакынкы чет өлкөлөрдөгү лабораториялардын катышуусу менен профтестирлөөлөрдү өткөрүп келет.

Ошентип, Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министрлигине караштуу Борбордук лаборатория өлкөдөгү геологиялык изилдөөлөрдүн ишенимдүү борбору катары жогорку техникалык компетенттүүлүгүн жана эл аралык деңгээлде таанылган аброюн дагы бир жолу тастыктады.